Pałac Willa Decjusza - dobrze wykorzystana szansa

A dziś będzie o tym co kochamy najbardziej 💓💓 Kraków oraz Zamki i Pałace. Nie ma dla nas lepszego połączenia. Nasze ukochane miasto słynie z Wawelu, Plant, Rynku, Bazyliki Mariackiej. W przedpandemicznych czasach równie atrakcyjne dla turystów były urocze uliczki krakowskiego Kazimierza. Niemal każdy turysta rozpozna na zdjęciu Smoka Wawelskiego oraz Lajkonika. Niewielu natomiast ludzi odwiedzających Kraków wie, że to miasto wielu, wielu Pałaców. 

W granicach Krakowa znajduje się ich ponad czterdzieści. W kolejnych tygodniach postaramy się przybliżyć Wam te najpiękniejsze i najbardziej urokliwe. Kolejność będzie subiektywna i związana jedynie z naszymi osobistymi preferencjami💓😀, bo są wśród krakowskich pałaców takie, które wiele dla nas znaczą, nawet jeśli nie są to miejsca znane. 

 Na pierwszy ogień idzie oczywiście Pałac Willa Decjusza. Miejsce piękne, urocze, mające swój niepowtarzalny krakowskich klimat. A co ważniejsze, to miejsce, które gdyby nie mądre decyzje na początku lat dziewięćdziesiątych, podzieliłoby los wielu innych zabytków, które niszczeją i są smutnym znakiem upływającego czasu.

 Willa Decjusza to miejsce szczególne - od zawsze jego historia wiążę się z tolerancją, dialogiem i sztuką. To wielkie szczęście,że współcześnie te piękne idee są kontynuowane.

Pałac Willa Decjusza, nazywany przez Krakowian potocznie Willą Decjusza, to miejsce oddalone od centrum Krakowa. Turysta, który chce tutaj trafić musi trochę pokombinować, ale naprawdę warto "odpocząć" kilka godzin od krakowskiego centrum, aby odwiedzić Pałac i poczuć tą wyjątkową atmosferę.

Jaka jest historia Pałacu? W 1508 roku do Krakowa przybył Just Ludwig Dietz, nazywany przez Krakowian Decjuszem. Był on protegowanym innego bardzo wpływowego mieszkańca Krakowa, Jakuba Bonera, właściciela m.in Żup solnych w Wieliczce oraz w Bochni. Decjusz szybko zyskał uznanie miejscowych elit. Był oczytany, miał swoje poglądy polityczne, wiele podróżował. Już w 1520 roku został sekretarzem Króla Zygmunta Starego. 

W 1528 roku Just Decjusz kupił dobra w Przegorzałach i Woli Chełmskiej, gdzie zamieszał stworzyć piękną willę na kształt tych, które widział w czasie licznych podróży do Włoch. W roku 1535 willa była gotowa i szybko stała się miejscem spotkań przedstawicieli różnych kultur i narodowości, wymiany poglądów i konfrontacji różnych przekonań. 

W 1590 roku posiadłość kupił Sebastian Lubomirski, który dokonał przebudowy tego miejsca. W roku 1630 budynek podwyższono o jedno piętro, z wielką salą reprezentacyjną, dobudowano także dwie alkierzowe wieże i łączącą je trzykondygnacyjną loggię arkadową.

 W kolejnych latach Willa Decjusza nie miała już tyle szczęścia, zmieniając często właścicieli, którzy nie zawsze dbali należycie o to piękne miejsce. Okres świetności wrócił wraz z Joanną z Wielowiejskich Ledóchowską, która w latach dwudziestych XIX nie tylko odremontowała posiadłość, ale stworzyła cudowny ogród angielski, w którym odbywały się przyjęcia i pikniki. Po raz kolejny Wila Decjusza stała się miejscem tętniącym życiem.

Kolejną bardzo ważną kobietą w historii Willi była Marcelina Czartoryska, która w latach siedemdziesiątych XIX wieku wróciła do Polski. To właśnie ona uczyniła z Willi miejsce przesycone patriotyzmem i polskością. Spotykali się tutaj najbardziej znakomici przedstawicieli świata polityki, kultury i sztuki. To właśnie też w tym czasie dokonano ostatniej istotnej przebudowy Willi, która musiała zostać wyremontowana po pożarze w 1882 roku.

 I tutaj czas na ciekawostkę, Księżna była uczennicą samego Chopina. Już po powrocie do Krakowa organizowała często w Willi Decjusza wieczory muzyczne z udziałem znakomitych gości.

 Po śmierci Księżnej w 1894 roku zakończył się czas świetności Pałacu. W czasie I Wojny Światowej stacjonowało w nim wojsko. W okresie dwudziestolecia międzywojennego został on zmieniony w dom czynszowy. Każde kolejne dziesięciolecia pogarszały stan budynków. W czasie II Wojny Światowej Willa stała się miejscem stacjonowania hitlerowskiej policji. Po Wojnie znajdowały się tutaj kolejno szkoła rewidentów spółdzielczości, internat, oddział gruźliczy szpitala im. Dr Anki. Te wszystkie zmiany spowodowały, że w latach siedemdziesiątych Willa Decjusza prezentowała się już jako ruina. Nikt chyba nie wierzył, że to miejsce będzie można uratować.

 

A jednak w latach 90 XX wieku Gmina Miasta Kraków podjęła trud odbudowy. W 1996 roku miejsce to zaczęło być udostępniane Mieszkańcom Krakowa. Willa Decjusza jest zarządzana przez Stowarzyszenie, którego celem jest, odnosząc się do pięknych tradycji poprzednich właścicieli, stworzenie miejsca dialogu kultur, religii, tradycji.  Od 2019 roku w Willi funkcjonuje Instytut Kultury Willa Decjusza. W budynkach kompleksu odbywają się wystawy, spotkania autorskie, koncerty, dyskusje.

 Kompleks pałacowo-parkowy obejmuje dziś zespół trzech budynków: Willę Decjusza, dwie oficyny – Dom Łaskiego z lat trzydziestych XVII w. i Dom Erazma z początku XXI w. oraz otaczający je Park Decjusza.

 

A dla Krakowian to miejsce szczególne z jeszcze jednego względu. Jest to Pałac Ślubów, w którym w cudownym otoczeniu można zawrzeć związek małżeński. Tak więc zapraszamy wszystkich zakochanych - idealne miejsce, aby powiedzieć sobie TAK;)

Kilka informacji praktycznych:

Jedzenie: W okolicy Willi Decjusza znajduje się kilka świetnych restauracji, które mogą zaskoczyć smakiem i oryginalnością. Jest to przyjemna odmiana od krakowskiego menu turystycznego, które kręci się wokół pizzy, schabowego i kebaba. Dlatego też, kiedy pandemia się skończy polecamy gorąco to miejsce.

Parking: Parking bezpłatny znajduje się przy parku Decjusza. Warto zostawić tutaj samochód i przespacerować się wśród starych drzew. 

Dla dzieci: W parku znajduje się jedyny w swoim rodzaju krakowski plac zabaw, którego centralnym punktem jest Smok Wawelski. 

A na koniec ciekawostka:

W parku znajduje się wyjątkowe miejsce - autorska galeria rzeźby i sztuki wybitnego krakowskiego artysty Bronisława Chromego. Kilka realizacji można zobaczyć na terenie parku. I uwierzcie - robią wrażenie. 

A my najbardziej lubimy Pomnik Piwnicy pod Baranami. Bronisław Chromy był współzałożycielem słynnej krakowskiej Piwnicy. A pomnik, który stworzył ma upamiętniać założycieli, artystów, twórców, przyjaciół oraz gości szczególnie zasłużonych dla kabaretu.